Opgravingen op St. Eustatius: Ontering Afrikaanse voorouders herhaalt zich
PERSBERICHT
Op het Nederlandse Caribische eiland St. Eustatius zijn bewoners gealarmeerd. De resten van hun voorouders worden gebruikt tot meerdere eer en glorie van onderzoekers uit verschillende landen in de wereld: Nederland (Leiden University), Verenigde Staten (Harvard University), Groot-Brittannië (Northumbria University), terwijl hun eigen mening over het opgraven van de overblijfselen van hun voorouders niet is gevraagd. Een begraafplaats met tenminste 48 begravingen wordt op dit moment opgegraven. De begraven individuen blijken van Afrikaanse afkomst te zijn. Ook op andere plaatsen – Nederland, Suriname, de Caraïbische regio, Verenigde Staten – vormt zich het protest tegen de opgravingen.
De redenen voor het ontgraven van de menselijke resten lijken gefabriceerd. De grond zou verstoord moeten worden vanwege het winnen van zand op deze locatie – terwijl er vele andere plaatsen op het eiland zijn waar zand gewonnen kan worden. Een andere reden zou zijn “uitbreiding van het vliegveld” terwijl de nieuwe vliegveldtoren en -terminal net zijn opgeleverd – en niet op de locatie van de opgraving. In de media wordt door de archeologen breeduit benadrukt hoe waardevol de resultaten van het archeologisch onderzoek kunnen zijn voor de bevolking, grotendeels afstammend van de Afrikaanse tot slaaf gemaakte overledenen.
Oneigenlijke argumenten voor opgravingen
“Het opgraven van de lichamelijke resten van onze voorouders zonder gegronde reden getuigt van een diepe minachting naar ons en onze voorouders,” zegt Kenneth Cuvalay van Ubuntu Connected Front Tilburg, geboren en getogen op St. Eustatius. “Als het hen erom ging ons te helpen met informatie over onze voorouders, dan hadden ze ons er vanaf het begin bij betrokken.” Ook Walter Hellebrand, directeur van de Monument Foundation op St. Eustatius, is niet te spreken over de opgravingen. Hij vindt de rechtvaardiging om de menselijke resten uit hun graf te halen flinterdun en opportunistisch in elkaar gedraaid.”
Misleidend nieuwsitem NOS
NOS maakte eerder deze maand een nieuwsitem over de opgravingen. Hierbij lijken welbewust de kritische geluiden van de bevolking buiten de reportage te zijn gehouden. De redenen voor de opgravingen in het nieuwsitem zijn stuk voor stuk te weerleggen. De archeologen van SECAR (St. Eustatius Center for Archaeological Research) hebben niet op een structurele manier de afstammelingen van de begraven Afrikanen betrokken bij hun activiteiten. Daarnaast bestaat er een schijn van belangenverstrengeling doordat de BV van de echtgenote van voormalig regeringscommissaris van St. Eustatius, Marnix van Rij, de public relations verzorgd voor SECAR met een flink budget van de lokale overheid. In het nieuwsitem en op de SECAR Facebook-site wordt een beeld geschetst van de lokale bevolking die enthousiast is over de opgravingen, terwijl er veel vragen zijn en ook stevige kritiek is. Concrete bewijzen zijn er niet, maar iedereen weet: zo’n grote ontdekking gaat veel erfgoedtoerisme op gang brengen en daarmee geld in het laatje. Formeel is de lokale overheid opdrachtgever, maar als er geld te halen valt, zit Nederland erachter, lijkt de algemene consensus op het eiland.
Onduidelijkheden rondom archeologische stichting
Veel inwoners van St. Eustatius vinden SECAR een geheimzinnige organisatie zonder veel transparantie. Zo is er door de bevolking herhaaldelijk aan SECAR gevraagd wat er met de minstens 22 menselijke resten op een andere locatie op het eiland is gebeurd. Op deze locatie, Godet, zijn door erosie menselijke resten aan de oppervlakte komen te liggen. Een antwoord van SECAR is tot de dag van vandaag uitgebleven. Het bestuur van de stichting bestaat vrijwel geheel uit witte mensen en de hoofdarcheoloog van de huidige opgravingen heeft zitting in het bestuur voor wie hij zelf werkt. Een voormalig directeur van SECAR is in zijn werkzame tijd bij de stichting beschuldigd van het stelen van artefacten die waren opgegraven op het eiland. De stichting heeft geen Raad van Toezicht.
Groeiend protest
Niet iedereen op het kleine eiland van 3.500 inwoners kan zich openlijk uitspreken, maar van wie het wel kan, is de toon fel en de bewoordingen hard. “Dit doe je niet met onze voorouders en zeker niet voor economisch gewin”. En: “Ze werden toen misbruikt en nu opnieuw, wanneer houdt het op?” Ook Caribische Nederlanders van de andere eilanden en Surinamers in Nederland spreken hun afschuw uit.
Ubuntu Connected Front is met andere organisaties en individuele Afrikanen in de diaspora protesten aan het organiseren. Aansluiting is gezocht met de
Newton Slave Burial Ground in Barbados, de grootste en vroegste slavenbegraafplaats van meer dan 500 personen (herontdekt in Barbados in de jaren zeventig). Ook wordt er contact gezocht met Afrikaans-Amerikaanse wetenschappers die betrokken waren bij het ontstaan van de herdenkingsplaats ‘African Burial Ground’, de vroegste en grootste Afrikaanse begraafplaats die in de Verenigde Staten is herontdekt. Hier bevinden zich 15.000 intacte skeletresten van tot slaaf gemaakte en vrije Afrikanen die leefden en werkten in het koloniale New York van 1630 tot 1795.
Inzet protesten
Cuvalay: “In New York zorgde ‘community activism’ uiteindelijk voor het stoppen van het opgraven van menselijke resten van onze voorouders. Dit is waar wij uiteindelijk ook willen uitkomen. Wij willen dat de opgravingen stoppen en dat de opgegraven resten voor onze voorouders met de juiste, Afrikaanse rituelen worden herbegraven. Het gebied waar de lichamen van onze voorouders zijn begraven moet een gedenkplaats worden en wij willen onderzoek initiëren dat antwoorden geeft op de vragen die wij als nazaten van deze tot slaaf gemaakte Afrikanen hebben. En zonder dat hun botten, tanden en noem maar op zelf onderwerp worden van wetenschappelijke analyse. Alle foto’s van lichamelijke resten die nu overal in de media opduiken, zijn te gruwelijk voor woorden.
Cuvalay rekent op de solidariteit van de Afrikaanse gemeenschap breed in de diaspora en het moederland Afrika: “In de achttiende eeuw hadden onze voorouders op dit eiland niemand die voor ze opkwam om hun lot te verbeteren. Er zijn gruwelijke dingen met ze gebeurd en gruwelijke dingen herhalen zich nu anno 2021. Nu zijn wij er, hun nakomelingen en wij zullen er met vereende krachten voor zorgen dat de ziel van de mensen die hier liggen begraven niet voor een tweede keer verkracht wordt.”
###
Informatie voor de pers
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Kenneth Cuvalay, Ubuntu Connected Front Tilburg en Caribisch Nederland, telefoon +31 6 2901 4308 of per e-mail cuvalay.kandidaat3@ubuntuconnectedfront.com
Ubuntu betekent “mensheid” in Afrikaanse Bantoetalen. Het wordt vaak vertaald als “ik ben omdat wij zijn”, of “menselijkheid jegens anderen”. Het principe van Ubuntu gaat uit van leven en wonen in een samenleving waarin iedereen meetelt.
Onze ‘Black Agenda’ is te vinden in het “Manifest voor NL Transformatie” via de website.